HUKUK NEDİR?
Hukuk nedir- hukuk nedir tanımı- hukuk anlamı
Hukuk nedir sorusu basit bir soru gibi görünür fakat zor bir sorudur. Mesela "hareket nedir" veya "güneş nedir" sorularına benzemez hukuk nedir sorusu. "Hareket" ve "güneş" kavramları insan faktöründen bağımsız olarak doğada var olan birer gerçekliği karşılarlar. Bunlar duyumsanabilir ve tecrübe edilebilir kavramlardır. Bu nedenle hareket ve güneş kavramlarına ilişkin üzerinde herkesin anlaşabileceği tanımlamalar yapabiliriz.
Oysa "hukuk" kavramı böyle değildir. Hukuk insandan bağımsız var olan doğal bir olguyu ya da olayı değil bizzat insan etkinliğinin sonucunda oluşan bir olguyu ifade eder. Her çağda ve her toplumda hukuk kavramı aynı şeyi karşılamaz/karşılayamaz. Roma'da hukuk nedir sorusuna verilen cevapla Orta Çağda ya da Modern toplumda verilen cevap aynı değildir. Çünkü hukuk kavramının içi her toplumun kendine özgü toplumsal ekonomik ve siyasi koşullarına göre doldurulur.
Dolayısıyla toplumdan topluma çağdan çağa karşılığı değişen bir kavram olarak hukukun evrensel bir tanımını yapmak mümkün değildir.
Fakat hukuk nedir sorusuna elbette bir cevap verebiliriz her ne kadar bu cevaplar efradını cami ağyarını mani olacak şekilde kapsayıcı olamasalar da.
İşte şimdiye kadar hukuk üzerine düşünmüş önde gelen bazı insanların hukukun ne olduğuna dair düşünceleri...(1)
1. Hukukun görevi, adalet görevlilerinin ve hakimlerin ödevlerinin ifa ederken ve suçları cezalandırırken uyacakları kuralları göstermektir.(ARİSTOTOLES)
 |
| Hukuk nedir- hukuk nedir tanımı- hukuk anlamı |
Oysa "hukuk" kavramı böyle değildir. Hukuk insandan bağımsız var olan doğal bir olguyu ya da olayı değil bizzat insan etkinliğinin sonucunda oluşan bir olguyu ifade eder. Her çağda ve her toplumda hukuk kavramı aynı şeyi karşılamaz/karşılayamaz. Roma'da hukuk nedir sorusuna verilen cevapla Orta Çağda ya da Modern toplumda verilen cevap aynı değildir. Çünkü hukuk kavramının içi her toplumun kendine özgü toplumsal ekonomik ve siyasi koşullarına göre doldurulur.
Dolayısıyla toplumdan topluma çağdan çağa karşılığı değişen bir kavram olarak hukukun evrensel bir tanımını yapmak mümkün değildir.
Fakat hukuk nedir sorusuna elbette bir cevap verebiliriz her ne kadar bu cevaplar efradını cami ağyarını mani olacak şekilde kapsayıcı olamasalar da.
1. Hukukun görevi, adalet görevlilerinin ve hakimlerin ödevlerinin ifa ederken ve suçları cezalandırırken uyacakları kuralları göstermektir.(ARİSTOTOLES)
2. Gerçek hukuk doğaya uygun akıldan çıkar. Bu hukuk; evrensel, değişmez ve ebedidir.(CİCERO)
3. Hukuk toplumu yönetenlerce çıkarılan, usulüne göre ilan edilen ve ortak iyiliği gerçekleştirmeye yönelen akli emirler toplamıdır.(AQUİNAS)
4. Hukuk genel kapsamlı hürriyet kanununa göre, bir kişinin iradi fiillerini, diğer kişilerin iradi fiilleri ile uzlaştıran şartların bütünüdür.(KANT)
5. Hukuk akli bir varlığın üzerinde iktidar sahibi olduğu başka bir akli varlığın davranışlarını düzenlemek amacıyla çıkardığı kurallar bütünüdür.(AUSTİN)
6. Hukuk devlet gücü dış zorlama ile güvence altına alınan sosyal hayat şartlarının bütünüdür.(JHERİNG)
7. Hukuk uyuşmazlıkların çözümü ve toplumda düzenin sağlanması ile ilgili sosyal bir sürecin ifadesidir.(PLATON)
8. Hukuk belli mekan ve zaman şartlarında tatbikatçılar ve mahkemeler tarafından etkin biçimde uygulanan kurallar bütünüdür.(GASTON JÉSE)
9. Hukuk anayasa tarafından belirlenen devlet gücüne dayanır.(CARRÉ DE MALBERG)
10. Hukuk toplum halinde yaşayan, toplumdan başka şekilde yaşamasına imkan olmayan insanların sosyal davranışlarını düzenleyen kurallar bütünüdür.(DUGUİT)
11. Hukuk insanların dışa yansıyan davranışlarını düzenleyen, egemen güç(üstün siyasal iktidar) tarafından çıkarılan ve uygulanan kurallar bütünüdür.(HOLLAND
12. Hukuk teşkilatlı siyasal mekanizma aracılığı ile insan davranışlarının tatminini sağlayan sosyal bir kurumdur.(R. POUND)
Ayrıca "Hukukun temel kavramları ve hukuk düzenlemeleri nasıl oluşmuştur?" yazısına da bakabilirsiniz.
(1)Bu tanımlar “ADNAN GÜRİZ, HUKUK BAŞLANGICI, 14. BASKI, S.44-45.” den alınmıştır.
2. Gerçek hukuk doğaya uygun akıldan çıkar. Bu hukuk; evrensel, değişmez ve ebedidir.(CİCERO)
3. Hukuk toplumu yönetenlerce çıkarılan, usulüne göre ilan edilen ve ortak iyiliği gerçekleştirmeye yönelen akli emirler toplamıdır.(AQUİNAS)
4. Hukuk genel kapsamlı hürriyet kanununa göre, bir kişinin iradi fiillerini, diğer kişilerin iradi fiilleri ile uzlaştıran şartların bütünüdür.(KANT)
5. Hukuk akli bir varlığın üzerinde iktidar sahibi olduğu başka bir akli varlığın davranışlarını düzenlemek amacıyla çıkardığı kurallar bütünüdür.(AUSTİN)
6. Hukuk devlet gücü dış zorlama ile güvence altına alınan sosyal hayat şartlarının bütünüdür.(JHERİNG)
7. Hukuk uyuşmazlıkların çözümü ve toplumda düzenin sağlanması ile ilgili sosyal bir sürecin ifadesidir.(PLATON)
8. Hukuk belli mekan ve zaman şartlarında tatbikatçılar ve mahkemeler tarafından etkin biçimde uygulanan kurallar bütünüdür.(GASTON JÉSE)
9. Hukuk anayasa tarafından belirlenen devlet gücüne dayanır.(CARRÉ DE MALBERG)
10. Hukuk toplum halinde yaşayan, toplumdan başka şekilde yaşamasına imkan olmayan insanların sosyal davranışlarını düzenleyen kurallar bütünüdür.(DUGUİT)
11. Hukuk insanların dışa yansıyan davranışlarını düzenleyen, egemen güç(üstün siyasal iktidar) tarafından çıkarılan ve uygulanan kurallar bütünüdür.(HOLLAND
12. Hukuk teşkilatlı siyasal mekanizma aracılığı ile insan davranışlarının tatminini sağlayan sosyal bir kurumdur.(R. POUND)
Ayrıca "Hukukun temel kavramları ve hukuk düzenlemeleri nasıl oluşmuştur?" yazısına da bakabilirsiniz.
(1)Bu tanımlar “ADNAN GÜRİZ, HUKUK BAŞLANGICI, 14. BASKI, S.44-45.” den alınmıştır.
(1)Bu tanımlar “ADNAN GÜRİZ, HUKUK BAŞLANGICI, 14. BASKI, S.44-45.” den alınmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder